Takie hasło towarzyszyło tegorocznym obchodom II Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Lubelszczyźnie, które odbywały się 28 stycznia w naszej szkole. Uroczystość uczczenia ponad 6 milionów ofiar Holocaustu, organizowaną we współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, otworzyły pani Anna Zakaszewska – wicedyrektor szkoły i pani Aneta Głębocka-Wysok – organizatorka. Wśród uczestników znaleźli się: dr hab. Sabina Bober z KUL-u, pan Artur Kuśmierzak z Urzędu Miasta, ksiądz Andrzej Sarna -proboszcz parafii MBNP, pani Urszula Skrzypiec z prezydium Rady Rodziców, pani Sylwia Dmowska, uczniowie klas ósmych oraz nauczyciele.

Pani Sabina Bober – wykładowca KUL, zwróciła uwagę na właściwą interpretację historii - nie możemy zapomnieć, kto był katem, a kto był ofiarą podczas II wojny światowej. Natomiast ksiądz Andrzej Sarna w swojej wypowiedzi przypominał nam, że każdy człowiek powinien odróżniać dobro od zła i dokonywać właściwego wyboru. W czasie wojny ludzie odrzucili wartości chrześcijańskie, czego rezultatem był Holocaust.

• zdj_1

• zdj_26

Program uroczystości był bardzo bogaty. Na początku uczestnicy obejrzeli prezentację multimedialną „Historia i kultura lubartowskich Żydów”, zawierającą archiwalne fotografie znajdujące się w zbiorach Instytutu Yad Vashem w Izraelu, którą przygotowała Martyna Mioduchowska. Prezentacji towarzyszyły, odczytane przez Alę Kowalczyk i Bartka Brzyskiego, wspomnienia mieszkańców Lubartowa o ludności żydowskiej mieszkającej w mieście na początku XX wieku, zgromadzone w bibliotece Ośrodka Brama Grodzka - Teatru NN w Lublinie. Młodzież z klasy VIIIa pracowała pod kierunkiem pani Moniki Sulowskiej.

W dalszej części uroczystości pani Ewa Abramek z biblioteki szkolnej zapoznała widzów z wystawą „Ratujący i ratowani – Polacy i Żydzi podczas Holocaustu”, zawierającą odpowiedzi na pytania kto, dlaczego i w jaki sposób ratował Żydów podczas II wojny światowej. Na ekspozycji znalazły się: fotokopie autentycznych dokumentów opracowanych przez IPN, informacje o projekcie Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu” oraz krótkie biogramy Polaków, m.in. z powiatu lubartowskiego, odznaczonych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata (Bolesława Dąbrowskiego ze Starościna-Kolonii, Apolonii Machczyńskiej-Świątek z Kocka czy Jana, Tadeusza i Bogdana Szydłowskich z Wólki Rozwadowskiej pod Kockiem). Niektórzy z nich pomagając, dokonali wyboru zakończonego ofiarą własnego życia.

Po przerwie odbyło się spotkanie z panią Sylwią Dmowską - członkiem rodziny Apolonii Machczyńskiej-Świątek, uhonorowanej tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata w 1997 roku. Pani Dmowska opowiedziała, jak przebiegały poszukiwania śladów bohaterskiej działalności kuzynki w okresie wojny. Pola Machczyńska-Świątek uratowała ponad 20 Żydów, sama ponosząc za to śmierć. Zaczęło się od żydowskiej dziewczynki - Ryfki Goldfinger. To dzięki jej świadectwu otrzymała tytuł Sprawiedliwej. Później przez okres ok. 3 miesięcy ukrywała ok. 25 Żydów w piwnicy w swoim obejściu. Niestety ktoś o tym doniósł do władz niemieckich. Z obławy udało się uciec dwóm Żydom, pozostałych zastrzelono. Polę, będącą w zaawansowanej ciąży, przewieziono do Annopola i także zastrzelono. Na zakończenie spotkania pani Dmowska zwróciła się z przesłaniem do młodzieży, aby wypytywać swoich dziadków o wojenne historie. Być może w rodzinach uczestników spotkania znajdują się także nieznani bohaterowie. Ksiądz Andrzej Sarna podzielił się historią księdza Szymona Tomaszewskiego z Firleja, który podczas wojny udzielił schronienia Mojżeszowi Apelbaumowi i jego córce Dworze. Natomiast Małgorzata Błonka z klasy VIIIe wspomniała o swojej praprababci, która także pomagała Żydom.

Na zakończenie imprezy pani dyrektor Anna Zakaszewska wspólnie z panią Sabiną Bober wręczyły nagrody książkowe 10 uczniom wyróżnionym w konkursie plastycznym „Wpisani w historię miasta – lubartowscy Żydzi” prowadzonym przez panią Anetę Głębocką-Wysok. Uroczystości towarzyszyły nastrojowe piosenki w wykonaniu Igi Goleń z klasy VIIc i Melanii Słowikowskiej z klasy VIg. Odpowiednio dobrana scenografia, przygotowana przez panią Kingę Grzelak, panią Urszulę Czakon i pana Cezarego Misiurskiego, pozwoliła przeżywać święto z odpowiednią godnością. Nad stroną techniczną imprezy czuwał pan Łukasz Ćwiek i pani Emilia Kobiałka.

Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Lubelszczyźnie honorowym patronatem objęli: Marszałek Województwa Lubelskiego i lokalnie Burmistrz Miasta Lubartów.

Ewa Abramek